Evcil kaplumbağalar tüm evcil hayvanlar gibi, sağlıklı bir yaşam sürmeleri için vakit, çaba, ilgi ve sabırlı bir bakım gerektirirler. Bu sebeple kaplumbağa bakımında beslenme alışkanlıkları gibi ihtiyaçları ve doğal ortamları hakkında bilgi sahibi olmak son derece önemlidir.
Kaplumbağanızı Sağlıklı Tutmanın Yolları
1. Uygun bir yaşam alanı sağlayın: Kaplumbağanızın yaşayacağı alanın (akvaryum, kutu, kabin) hayvanın ihtiyaçlarına göre düzenlenmesine dikkat edilmelidir. Düzenlemeyi yaparken kaplumbağanın yaşı, türü ve ileride tahminen ulaşacağı ebatlara dikkat edin. Kaplumbağanız eğer kara kaplumbağası ise kuru ve kurak bir ortama ihtiyaç duyarken, eğer su kaplumbağası ise hem yüzmek hem de suyun dışında duracağı kuru bir alana ihtiyaç duyacaktır. Bu alanları oluştururken kaplumbağanın ebatları ve yaşı son derece önemlidir. Kaplumbağanın yaşam alanının oluştururken bu sebeple kaplumbağanın boyunun her bir cm’si için 15 litre küplük bir alan gerekecektir.
2. Akvaryum Suyunu Temiz Tutun: Su kaplumbağalarının yaşam alanın büyük bir kısmını oluşturan suyun temiz tutulması, sağlıklı bir gelişim için son derece önemlidir. Akvaryum suyunun temiz tutulması için filtre kullanması ve bu filtrenin rutin olarak tıkanmalara karşı önlem olarak temizlenmesi, kirlenen su sebebi ile ortaya çıkabilecek sağlık sorunların önüne geçecektir
3. Akvaryumu Temiz Tutun: Rutin filtre temizliğinin yanı sıra ayda en az iki kez akvaryumun suyunun değiştirilmesi gerekmektedir. Bu süreçte akvaryumun içinde bulunan suyu tamamen dökmek, akvaryum içinde bulunan aletleri ve aksesuarları düzgünce sıcak su ve anti-bakteriyel sabunla temizlemek ve daha sonra klorsuz su ile akvaryumu tekrar doldurmak gerekir. Kara kaplumbağalarının yaşam alanını temizlerken, kaplumbağanın yaşadığı kabinin zemini her temizlikte yenilenmeli ve temizlenmelidir. Temizlik yaparken kullanılan sabun ve aletler sık sık temizlenmelidir.
4. Kaplumbağanızı Nasıl Beslemelisiniz? : Kaplumbağanızın beslenmesi sebze ağırlıklı olup, protein içeren besinlerle takviye edilmelidir. Kaplumbağanızın beslenme sıklığını ise hayvanın yaşı belirleyecektir. Bir yaşından küçük kaplumbağalar gelişim sürecinde olduklarından her gün beslenirken, erişkin kaplumbağalar için ise fazla kilo alımını engellemek için bu süre gün aşırıdır. Su mercimeği, su marulu gibi sebzelerin yanı sıra havuç, elma veya marul gibi sebze ve meyveler son derece yararlıdır. Kaplumbağalar için gerekli protein pişmiş tavuk, hindi veya kırmızı etten alınabildiği gibi solucan, salyangoz, böcek larvası gibi canlı kaynaklardan sağlanabilir. Bu seçeneklere ek olarak kaplumbağalar için gerekli tüm besin maddelerini içeren mamalarda kullanılabilir.
5. Kaplumbağanız için Uygun Işık Kaynağı Kurun: Kaplumbağanız soğuk-kanlı bir canlı olduğundan dolayı vücudunun gereksinim duyduğu ısı ve ışığı dışarıdan almak zorundadır. Bu sebeple kaplumbağanızın yaşam alanın direk gün ışığına ulaşımı olmalı veya bunun sağlanamadığı durumlarda kızılötesi ampuller kullanılarak uygun ısı ve ışık tedarik edilmelidir (kızılötesi ampul kullanımında dikkat edilmesi gereken husus, ışık kaynağının akvaryum/kabinin üstüne yerleştirilmesidir).
6. Kaplumbağanız için Uygun Sıcaklığı Sağlayın: Kaplumbağanızın sağlıklı bir gelişim göstermesi ve hayatta kalması için gereken ısıyı dikkatlice ayarlamak gerekir. Erişkin bir kaplumbağa için 25-26 C. derecelik su sıcaklığı ve akvaryum içinde bulunan kuru alan içinse su sıcaklığından 5 veya 6 C. derece daha sıcak bir ısı yeterlidir.
7. Kaplumbağanızın Sağlık Sorunlarına ve Belirtilerine Karşı Tetikte Olun: Çeşitli belirtilere karşı tetikte olarak, kaplumbağanızın sağlık problemlerini iyileştirebilir ve gerekli tedaviyi sağlayabilirsiniz.
8. Vitamin Eksikliği Belirtileri: İştahsızlık, göz kapaklarında şişkinlikler ve solunum güçlüğü. Çoğunlukla sağlıksız beslenme sebebiyle ortaya çıkar ve beslenmenin düzenlenmesi ve düzelmesi ile çözülebilir bir sorundur.
- Solunum Yolu Enfeksiyonu Belirtileri: Burunda mukus ve baloncuklar, nefes alıp verirken hırıltı sesi ve öksürük. Çoğunlukla akvaryum/kabin ve su ısısının doğru ayarlanamaması sebebiyle karşılaşılan bu rahatsızlıkta veteriner hekime başvurularak uygun antibiyotik tedavisine başlanmalıdır.
- Kabuk Çürümesi: Kaplumbağa kabuğunun mantar kapması ile oluşur. Kendini kabukta kabarmalar, beyaza dönen renk ve kokuyla belli eder. Veteriner hekim bakımı altında antibiyotik tedavisi gereklidir.
- Parazitler: Belirtileri iştahsızlık, kusma ve kilo kaybıdır. Genellikle kaplumbağanın kurt kapması sebebi ile oluşur. Parazitin türü tespit edildikten sonra uygun ilaçlarla tedavi edilmelidir.
- Kaplumbağanız için Uygun Veterineri Bulun: Her veteriner hekim kaplumbağa ve benzeri (yaygın olarak bakılan evcil hayvanlardan farklı olan) hayvanların tedavisinde uzmanlaşmamış olabilir. Yukarıda bahsedilen belirtiler görüldüğünde, sürüngenler üzerine uzmanlaşmış bir veteriner hekime danışmak, hayvanın sağlığı açısından son derece önemlidir.
Kaplumbağanızın Cinsine Karar Vermek
1.Birçok farklı kaplumbağa türü evcil olarak bakılabilmektedir bu sebeple bakımına başlamadan önce hayvanın türüne göre değişebilecek ihtiyaçları hakkında fikir sahibi olmak son derece önemlidir.
- Boyalı kaplumbağalar, isimlerini kabuklarının üstünde bulan renkli desenlerden almakta olan boyları yaklaşık 10 cm olan su kaplumbağalarıdır. Bakımları son derece kolaydır.
- Çamur Kaplumbağaları son derece ufak olmalarından dolayı küçük akvaryumlarda bakıma uygun olmakla beraber yapıları gereği dış müdahalelerden hoşlanmamaktadırlar.
- Kızıl Yanaklı Su Kaplumbağaları sakin yapıları sebebi ile evcil hayvan olmak için son derece uygundurlar. Azami olarak 30 cm’yi aşmayan boyları ile genellikle iki farklı cinsi (kırmızı kulaklılar ve sarı karınlılar) yaygın olarak evcil hayvan olarak bakılmaktadır.
- Baklava Sırtlı Su Kaplumbağaları yaklaşık 25 cm civarı boyları ve yaygın olarak beslenip, bakılmaları sebebi ile kolayca bulunabilen kaplumbağalardır. Bakımları hususunda görece daha tuzlu suya gereksinim duymalarından dolayı diğer kaplumbağalara göre bakımları daha zordur.
2. Kaplumbağa Sahiplenirken Dikkat Etmeniz Gerekenler: Kaplumbağanızı sahiplenmeden önce hayvanın yetiştiriciler tarafından doğurulup, büyütülmüş olması veya vahşi hayattan yakalanmış olmasını bilmek faydalı olacaktır. Vahşi hayattan kopartılıp evcil hayvan olan kaplumbağalar stres gibi sorunlarla yüzleşmektedir. Bu sebeple uzmanları tarafından yetiştirilmiş ve bakılmış bir kaplumbağa sahiplenmek tavsiye edilmektedir.
3. Kaplumbağa Sahiplenirken Sağlıklı Olduğundan Emin Olun: Sahiplenilen hayvanın herhangi bir hastalık belirtisi olmadığına, hareketlerinde bir aksaklık, nefes alıp verme gibi sorunları olmadığına ve hayvanın sağlıklı bir gelişim için gereksinim duyacağı şartların sağlanmış olmasına özellikle dikkat etmek gerekmektedir. Sağlık sorunları, hareketsizlik, sağlıksız yaşam ortamı gibi durumlar ileride çıkabilecek sağlık problemlerine işarettir.
4. Sorumluluğa Hazır Olun: Evcil hayvan bakımı sorumluluk ve adanmışlık gerektirir. Hayvan sahiplenilmeden önce bakımı için gerekli tüm şartların (yaşayacağı alan gibi) sağlandığından emin olunmalıdır.
5. Kaplumbağanıza Bakarken Sağlığınıza Dikkat Edin: Özellikle yaşlılar ve çocuklar başta olmak üzere, kaplumbağanın bakımı esnasında, kaplumbağadan bulaşabilecek enfeksiyon temelli hastalıklara karşı tetikte olunmalıdır. Hayvanla girilecek temasların ardından ellerin temiz tutulması gibi hususlarda dikkat edilmelidir.