Kedilerde sıkça görülen mide ağrılarından biri bezoar olarak bilinir. Teknik olarak, bezoarlar sindirilmemiş materyallerin bağırsakta birikmesiyle oluşan sert kütlelerdir; ancak, çoğu zaman bunlar halk arasında “tüy topakları” olarak bilinir. Bezoarlar genellikle kusma veya dışkı yoluyla atılabilir ve zararsız olabilir. Ancak, doğal yollarla geçmeyen bir bezoar, gastrointestinal tıkanıklığa yol açabilir. Bu tür tıkanıklıklar acil veteriner müdahalesi gerektirir ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir.
Bezoar Nedir?
Bezoar (okunuşu: “BEE-zorr”), gastrointestinal sistemde, genellikle mide içinde oluşan yabancı materyal topluluklarını ifade eder. Bu materyal genellikle bir inç kadar sert bir top halini alır. Bazen, beş inç uzunluğunda bir kitle de oluşabilir.
Kedilerde Bezoar Belirtileri
Kusma veya dışkıda geçen bezoarlar, genellikle kedilerde hafif rahatsızlık veya kusma refleksi dışında bir belirti göstermez. Ancak, çok büyük ve sıkışmış olanlar, gastrointestinal rahatsızlık belirtileri gösterebilir ve tıkanıklık meydana gelirse bu belirtiler daha da şiddetlenir.
Belirtiler:
- İştahta azalma
- Kusma refleksi
- Kusma
- İshal
- Karın şişliği
- Huzursuzluk
- Sesli miyavlama
- Halsizlik
- Zayıflık
Başlangıçta, bir bezoar bulunan kedi hastalık belirtileri göstermeyebilir. Kedinizin midesini boşaltma çabasıyla kusma refleksi gösterdiğini ama pek bir şey çıkaramadığını gözlemleyebilirsiniz. Eğer kediniz sık sık tüy topağı kusuyorsa fakat aniden iştahsızlık yaşıyorsa veya normal davranmıyorsa, bu durumda geçilemeyen bir bezoar veteriner müdahalesi gerektirebilir.
Bezoarların Nedenleri
Tüy topakları kedilerde yaygındır, ancak diğer bezoar türleri insanlarda olduğu gibi başka türlerde daha sık görülür.
- Tüyler: Trikobezoar olarak bilinen tüy topakları, kedinin kendini veya başka bir kediyi temizlerken yuttuğu tüylerden oluşur. Tüyler, kıl kabuğundan gelen kir ve yiyeceklerle karışabilir. Küçük miktarlarda, bu materyaller gastrointestinal sistemden geçebilir veya tüy topakları olarak kusulabilir. Ancak, fazla miktarda tüy ve pislik birikir ve geçilemeyen bir trikobezoar oluşturur.
- Bitkiler: Fitobezoarlar bitki materyalleri ve lif içerir. Kedilerde nadir olmakla birlikte, eğer oluşursa, genellikle ot içerir.
- İlaçlar: Farmakobezoarlar kedilerde nadirdir. Bunlar, özellikle antasitler veya enterik kaplı ilaçların mide içinde taşlaşarak büyük bir kitle oluşturması durumudur. Bu, ilaçların kaplaması veya diğer bileşenleri ıslanınca yapıştığında meydana gelir.
Kedilerde Bezoar Tanısı
Bezoarlar genellikle dışkıda bulunan tüy topaklarına dayanarak teşhis edilir. Daha karmaşık durumlarda, veteriner hekiminiz kedinizin karınını elle muayene ederek bir kitle hissedebilir. Eğer bezoar şüphesi varsa, röntgen veya ultrason kullanılarak tıkanıklığın boyutu, yeri ve türü değerlendirilebilir.
Tedavi
Bazı bezoarlar, kedinin kitleyi daha kolay geçirmesine yardımcı olacak ağız yoluyla alınan müshil ve yağlayıcı ajanlarla tedavi edilebilir. Ancak, bazı bezoarlar bu tedavilere yanıt vermeyecek kadar büyük ve sert olabilir. Bu durumlarda, bezoarın ve bağırsaktaki hasarlı dokuların cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
Bezoar Olan Kediler İçin Prognoz
Çoğu bezoar, büyük sorun çıkarmadan geçer, ancak geçilemeyen bezoarlar cerrahi müdahale yapılmadığında hayatı tehdit edebilir. Belirtiler başladığında teşhis edilip tedavi edilen kediler, tamamen iyileşme şansına daha yakın olacaktır.
Bezoarları Önlemek İçin İpuçları
Kedilerde bezoar oluşumunu en aza indirmenin en iyi yolu, kedinizin tükettiği tüy ve pislik miktarını azaltmaktır. Bunu şu şekilde yapabilirsiniz:
- Kedinizin iyi hidrate olduğundan emin olun; yaş mamayı tercih edebilir veya su kaynaklarını daha cazip hale getirebilirsiniz (kedi su çeşmeleri bazı kedilere hitap eder).
- Yoğun tüy dökme dönemlerinde, kedinizin yiyeceğine günlük olarak çeyrek çay kaşığı zeytinyağı veya hindistancevizi yağı ekleyin, eğer tolere ediliyorsa.
- Kedinizin tüylerini düzenli olarak tarayın veya tüylerini nemli bir bezle silerek gevşek tüyleri ve pislikleri azaltın.
Kedinizin hasta olduğundan şüpheleniyorsanız, hemen veterinerinize başvurun. Sağlıkla ilgili sorular için her zaman veterinerinize danışın; çünkü veterineriniz kedinizi muayene etmiş, sağlık geçmişini bilmekte ve en iyi tavsiyeleri verebilmektedir.